میگرن یک نوع سردرد شدید و ناتوان‌کننده است که با علائم مختلفی همراه است. این سردردها معمولاً یک طرفه بوده و همراه با حساسیت به نور و صدا هستند. در برخی موارد، قبل از شروع حمله میگرنی، علائم پیش‌درآمدی مانند بینایی تار یا اختلال در تمرکز ظاهر می‌شوند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
میگرن چیست؟تفاوت میگرن با سردردعلائم میگرنهاله میگرنی (Aura)حمله میگرنپس درد (postdrome) میگرنمیگرن در مقایسه با سردرد تنشیمیگرن در مقایسه با سردرد خوشهایعلل میگرنعوامل خطر میگرنمحرکهای میگرن غذاهای محرک میگرنانواع میگرن چه زمان باید با پزشک خود تماس بگیرید:تشخیص میگرن شدت میگرندرمان میگرنداروهای مرتبط با میگرندستگاههای درمان و پیشگیری از میگرناستفاده از بوتاکس برای درمان میگرن جراحی میگرن درمان شناختی-رفتاری برای میگرندرمانهای خانگی برای مدیریت میگرن درمان‌های مکمل و جایگزین برای میگرن تفاوت جنسیت در زمینه میگرنزندگی با میگرن خلاصه سوالات متداول درباره میگرن
میگرن چیست؟
میگرن اختلالی است که مغز و سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علائم اصلی آن معمولاً شامل سردردهای شدید است. این سردردها به طور مکرر و در قالب دوره‌هایی بروز می‌کنند که ممکن است از 4 تا 72 ساعت ادامه داشته باشند. علاوه بر سردرد، نشانه‌های دیگری مانند تهوع و حساسیت به نور نیز در افراد مبتلا دیده می‌شود. برای بررسی بیشتر با مقاله ما از درمانگاه شبانه روزی سلیم همراه باشید.
تفاوت میگرن با سردرداغلب افراد از واژه "میگرن" برای توصیف خودِ سردرد استفاده می‌کنند. اما باید دانست که سردرد تنها یکی از علائم میگرن است و عوامل بسیار دیگری نیز می‌توانند موجب ایجاد سردرد شوند. برخی از ویژگی‌های رایج سردردهای میگرنی شامل موارد زیر هستند:- درد به صورت ضربان‌دار یا کوبنده است و با حرکت، شدت آن افزایش می‌یابد. - معمولاً درد در یک طرف سر احساس می‌شود. - افزون بر آن، دست‌کم یکی از علائم زیر نیز وجود دارد: حساسیت به نور یا صدا، تهوع و گاهی استفراغ.
علائم میگرنعلائم میگرن معمولاً در مراحل مختلفی ظاهر می‌شوند و هر مرحله می‌تواند نشانه‌ها و مشخصات خاص خود را داشته باشد. یکی از این مراحل، دوره پیش‌درآمد یا پرودروم است که ممکن است ساعت‌ها یا حتی روزها قبل از آغاز سردرد اصلی رخ دهد. حدود 60 درصد از افرادی که مبتلا به میگرن هستند، در این مرحله با علائم زیر مواجه می‌شوند:- حساسیت بالا به نور، صدا و بو: نور یا صداهایی که معمولاً آزاردهنده نیستند ممکن است به‌طور غیرمنتظره‌ای باعث ناراحتی شدید یا حتی درد شوند. همچنین، بوهای مختلف مثل دود سیگار، گاز اگزوز خودرو، عطرها یا مواد شوینده ممکن است به طور غیرعادی ناخوشایند باشند.- خستگی غیرقابل توجیه: ممکن است احساس خستگی کنید، حتی اگر دلیل واضحی برای آن وجود نداشته باشد. همچنین احتمال دارد در این مرحله مکرراً خمیازه بکشید.- تغییر در اشتها: ممکن است هوس شدیدی به خوردن غذاهای خاص، مثل خوراکی‌های شیرین، پیدا کنید یا برعکس، به‌طور کلی بی‌اشتها شوید.- نوسانات خلقی: علائمی همچون تحریک‌پذیری، غمگینی یا حتی احساس بی‌قراری ممکن است در شما ظاهر شوند.- تشنگی و تکرر ادرار: در این مرحله ممکن است بیشتر از حد معمول احساس تشنگی کنید یا دفعات ادرار کردن افزایش یابد.- مشکلات گوارشی: مواردی مانند نفخ، یبوست یا حتی اسهال می‌توانند نشانه‌های دیگری از این مرحله باشند.نکته مهمی که بسیاری از کارشناسان بر آن تأکید دارند این است که گاهی امکان دارد علائم پرودروم با محرک‌های حمله میگرن اشتباه گرفته شوند. به عنوان مثال، اگر میل به خوردن شیرینی پیدا کنید و سپس شکلات بخورید، ممکن است فکر کنید شکلات دلیل آغاز سردردتان بوده، در حالی که این میل خود یکی از نشانه‌های اولیه میگرن بوده است.هاله میگرنی (Aura)تقریباً 25 درصد از افراد مبتلا به میگرن تجربه‌ای موسوم به "اورا" را درست قبل از شروع سردرد یا در طول آن تجربه می‌کنند. این علائم ناشی از اختلالات در سیستم عصبی هستند و بیشتر اوقات بینایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. اورا معمولاً به تدریج بروز کرده، طی 5 تا 20 دقیقه به اوج می‌رسد و کمتر از یک ساعت ادامه می‌یابد. از جمله نشانه‌هایی که ممکن است تجربه کنید عبارتند از:- مشکلات بینایی، مانند مشاهده نقاط سیاه، خطوط موج‌دار، نورهای چشمک‌زن یا دید تونلی - احساس گزگز یا بی‌حسی در صورت، دست‌ها یا اندام‌ها - دشواری در صحبت کردن، به طوری که کلمات خود را زیر لب نامفهوم بیان می‌کنید - صدای زنگ در گوش که با عنوان وزوز گوش شناخته می‌شود - ضعف در یک طرف صورت یا بدن
جهت دریافت نوبت از بهترین متخصصان مغز و اعصاب درمانگاه شبانه روزی سلیم کلیک کنید.
حمله میگرنحمله میگرن، که به آن فاز سردرد هم گفته می‌شود، معمولاً با بروز سردرد همراه است. این درد ممکن است:- ابتدا به صورت یک درد مبهم آغاز شود و سپس حالت ضربان‌دار پیدا کند. - با فعالیت بدنی تشدید شود. - یک طرف سر را درگیر کند، یا از یک سمت به سوی دیگر حرکت کند، همچنین ممکن است در جلوی سر متمرکز شود یا کل سر را در بر بگیرد. در طول این مرحله، ممکن است: - دچار حالت تهوع شوید (تقریباً 80 درصد مبتلایان به میگرن این حالت را تجربه می‌کنند و حدود نیمی از آنها ممکن است استفراغ کنند). - رنگ چهره‌تان پریده و بی‌حالت شود. - احساس سرگیجه شدید داشته باشید. - درد یا گرفتگی در ناحیه گردن احساس کنید. - حالت اضطراب یا افسردگی را تجربه کنید. - آبریزش بینی داشته باشید یا حس کنید که بینی‌تان گرفته است. - نسبت به نور حساسیت نشان دهید (حتی صداها و بوها هم ممکن است آزاردهنده شوند).- در خواب مشکل داشته باشید یا احساس خستگی مفرط داشته باشید. مدت زمان میگرن می‌تواند متفاوت باشد. اغلب، حملات حدود 4 ساعت طول می‌کشند، اما در موارد شدید این زمان ممکن است به بیشتر از 3 روز نیز برسد. میزان تکرار آن نیز در افراد مختلف متفاوت است؛ برخی ممکن است حملات را تقریبا روزانه تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر شاید فقط یک یا دو بار در سال دچار آن شوند.پس درد (postdrome) میگرناین مرحله ممکن است تا 24 ساعت پس از پایان سردرد ادامه داشته باشد. تقریباً 80 درصد از افرادی که دچار میگرن می‌شوند، پس درد را تجربه می‌کنند. علائم این مرحله شامل موارد زیر است:- احساس خستگی، کسالت یا تحریک‌پذیری - حس سرحالی یا انرژی غیرعادی - درد یا ضعف در عضلات - هوس خوردن غذا یا بی‌اشتهایی - مشکل در تمرکزمیگرن در مقایسه با سردرد تنشیسردردهای تنشی یکی از رایج‌ترین انواع سردردها هستند که معمولاً به دلیل انقباض عضلات یا استرس ایجاد می‌شوند. در این نوع سردرد، درد معمولاً هر دو طرف سر را درگیر کرده و به جای ضربانی بودن، حالت ثابت و مداوم دارد. برخلاف میگرن، سردردهای تنشی به ندرت با تهوع، استفراغ یا حساسیت به نور همراه هستند.میگرن در مقایسه با سردرد خوشهایسردردهای خوشه‌ای بدون هشدار و به‌طور ناگهانی شروع می‌شوند. این نوع سردرد با درد شدید، تیز یا سوزان همراه است که اغلب اطراف یا پشت یکی از چشم‌ها احساس می‌شود. سردرد خوشه‌ای می‌تواند علائم زیر را در چشم آسیب‌دیده بروز دهد:- قرمزی یا اشک‌ریزی - افتادگی یا تورم پلک - کوچک شدن مردمک چشم هر دوره سردرد ممکن است بین 15 دقیقه تا 3 ساعت طول بکشد و در طول یک روز چندین بار تکرار شود. این سردردها معمولاً به‌صورت دوره‌ای یا "خوشه‌ای" ظاهر می‌شوند، به این معنا که ممکن است طی هفته‌ها یا ماه‌ها مکرراً رخ دهند و سپس برای مدت طولانی فروکش کنند. برخلاف میگرن، سردردهای خوشه‌ای به‌عنوان میگرن طبقه‌بندی نمی‌شوند.
علل میگرنعلتهای بروز میگرن به طور دقیق هنوز مشخص نشده‌اند، اما شواهد نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی و تغییرات در عملکرد مغز در این موضوع نقش دارند. ژن‌های شما ممکن است بر عواملی که منجر به بروز سردرد می‌شوند، مانند خستگی، نورهای شدید یا تغییرات آب‌وهوایی، تأثیر بگذارند.در گذشته، دانشمندان بر این باور بودند که تغییرات در جریان خون مغز دلیل اصلی حملات میگرنی است. اما تحقیقات جدید نشان داده است که اگرچه این تغییرات ممکن است در شدت درد تأثیرگزار باشند، اما منشأ اصلی شروع میگرن نیستند.امروزه بسیاری از کارشناسان بر این نظرند که میگرن به علت تغییرات شیمیایی در مغز آغاز می‌شود. فعالیت بیش از حد سلول‌های عصبی سیگنال‌هایی را به بدن ارسال می‌کنند که موجب تغییر در سطح مواد شیمیایی خاصی مانند سروتونین و پپتید مرتبط با ژن کلسی‌تونین (CGRP) می‌شوند. CGRP باعث تورم رگ‌های خونی اطراف مغز می‌شود، در حالی که سروتونین اثر معکوس داشته و رگ‌ها را منقبض می‌کند. عدم تعادل میان این مواد شیمیایی منجر به التهاب و درد می‌گردد.
عوامل خطر میگرنبنیاد میگرن آمریکا تخمین زده است که بیش از 38 میلیون نفر در این کشور به میگرن مبتلا هستند. برخی عوامل می‌توانند احتمال ابتلا را افزایش دهند:جنسیت: زنان سه برابر بیشتر از مردان به میگرن مبتلا می‌شوند.سن: بیشتر افراد بین سنین 10 تا 40 سال برای اولین بار میگرن را تجربه می‌کنند. اگر چرخه قاعدگی دارید، ممکن است متوجه شوید که پس از یائسگی تعداد یا شدت حملات کاهش پیدا کرده یا کاملاً از بین می‌رود.سابقه خانوادگی: از هر پنج فرد مبتلا به میگرن، چهار نفر در خانواده‌شان فرد دیگری با همین مشکل دارند. اگر یکی از والدین سابقه میگرن داشته باشد، احتمال ابتلای شما 50 درصد است، درحالی‌که اگر هر دو والدین این سابقه را داشته باشند، خطر تا 75 درصد افزایش پیدا می‌کند.سایر شرایط پزشکی: مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی، اختلالات خواب و صرع می‌توانند احتمال بروز میگرن را بالا ببرند.
محرک‌های میگرن برخی عوامل که ممکن است باعث شروع حمله‌های میگرن شوند عبارتند از:تغییرات هورمونی: ممکن است متوجه شوید که سردردهایتان در زمان‌هایی مانند حوالی دوران قاعدگی، بارداری یا هنگام تخمک‌گذاری بیشتر می‌شوند. همچنین، علائم میگرن ممکن است با یائسگی، استفاده از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری یا درمان‌های جایگزین هورمون مرتبط باشند.استرس: در زمان استرس، مغز مواد شیمیایی ترشح می‌کند که منجر به تغییر در رگ‌های خونی می‌شود و این تغییرات می‌توانند به سردردهای میگرنی بیانجامند.حذف وعده‌های غذایی: نخوردن وعده‌های غذایی یا کمبود تغذیه می‌تواند یکی دیگر از علل تحریک‌کننده باشد.تغییرات آب‌و‌هوا: عواملی مانند جبهه‌های طوفانی، تغییر در فشار هوا، بادهای شدید و یا حتی تغییر ارتفاع می‌توانند حمله‌های میگرنی را برانگیزند.حساسیت حواس: صداهای بلند، نورهای شدید و بوهای قوی ممکن است محرک سردرد باشند.داروها: مصرف داروهایی که باعث گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شوند، می‌تواند به بروز سردرد منجر شود.فعالیت بدنی: شامل ورزش‌های سنگین یا فعالیت بدنی مانند رابطه جنسی.استفاده از تنباکو: این عامل هم ممکن است نقشی در تحریک سردرد داشته باشد.تغییرات در الگوی خواب: کم‌خوابی یا خواب بیش از حد می‌تواند موجب سردرد شود.
غذاهای محرک میگرنبرخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها مانند پنیرهای کهنه، الکل، شکلات و انواع لوبیا ممکن است با بروز حملات میگرنی در ارتباط باشند. همچنین، افزودنی‌هایی مانند نیترات (موجود در پپرونی، هات داگ و فرآورده‌های گوشتی فرآوری‌شده)، مونوسدیم گلوتامات و شیرین‌کننده مصنوعی آسپارتام نیز می‌توانند نقش داشته باشند. هرچند تحقیقات کافی در این زمینه هنوز به طور کامل انجام نشده است، اما توصیه می‌شود یک دفترچه غذایی داشته باشید تا متوجه شوید آیا مواد خاصی وجود دارند که باعث تحریک سردرد شما می‌شوند یا خیر.از طرف دیگر، نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های حاوی کافئین مانند قهوه و چای نیز برای برخی افراد مشکل‌ساز هستند. چه مصرف بیش از حد کافئین و چه کاهش ناگهانی دریافت آن، خصوصاً اگر بدن به میزان مشخصی از کافئین عادت کرده باشد، می‌توانند زمینه‌ساز حملات میگرنی شوند. البته گاهی اوقات کافئین می‌تواند به‌عنوان درمانی برای تسکین سردرد نیز مفید باشد.
انواع میگرن میگرن به اشکال مختلفی بروز می‌کند که دو نوع اصلی آن میگرن با اورا (که با عنوان میگرن کلاسیک نیز شناخته می‌شود) و میگرن بدون اورا (یا میگرن معمولی) هستند. سایر انواع میگرن عبارتند از: میگرن قاعدگی: این نوع میگرن با چرخه قاعدگی مرتبط است. معمولاً ۲ روز پیش از شروع پریود آغاز می‌شود و ممکن است تا ۳ روز بعد از اتمام آن ادامه داشته باشد. البته، در طول ماه نیز امکان تجربه دیگر انواع میگرن وجود دارد. این نوع معمولاً بدون اورا است. میگرن خاموش: در این حالت که با نام میگرن استافالژیک هم شناخته می‌شود، فرد علائم اورا را تجربه می‌کند اما سردرد ندارد. این نوع میگرن ممکن است با حالت تهوع و دیگر علائم همراه باشد و حملات معمولاً حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشند. میگرن دهلیزی: با علائمی از قبیل مشکلات تعادل، سرگیجه، حالت تهوع و گاهی استفراغ، چه همراه با سردرد و چه بدون آن، مشخص می‌شود. این نوع بیشتر در افرادی دیده می‌شود که سابقه بیماری‌های حرکتی دارند. میگرن شکمی: اگرچه اطلاعات محدودی در مورد این نوع وجود دارد، اما باعث درد شدید شکم، حالت تهوع و استفراغ می‌شود. این نوع بیشتر در کودکان شایع است و ممکن است در آینده به سردردهای میگرنی کلاسیک تبدیل شود. میگرن همی‌پلژیک: افراد مبتلا به این نوع، دوره کوتاهی از فلج یا ضعف یک‌طرفه (همی‌پلژی) در بدن را تجربه می‌کنند. این حالت ممکن است با بی‌حسی، سرگیجه یا تغییرات دیداری همراه باشد. از آن‌جا که این علائم شباهت زیادی به نشانه‌های سکته مغزی دارند، در صورت وقوع، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. میگرن چشمی: که به آن میگرن شبکیه نیز گفته می‌شود، حالتی است که موجب از دست دادن موقت دید جزئی یا کامل در یک چشم می‌شود. این نوع میگرن اغلب با درد مبهمی همراه است که از پشت چشم آغاز شده و گاهی به سایر قسمت‌های سر گسترش می‌یابد. در صورت تجربه هر گونه تغییر در دید، باید بی‌درنگ به پزشک مراجعه کنید. میگرن با هاله ساقه مغز: این نوع از میگرن می‌تواند با علائمی مانند سرگیجه، گیجی یا از دست رفتن تعادل همراه باشد که ممکن است پیش از شروع سردرد ظاهر شوند. این درد معمولاً ناحیه پشت سر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علائم به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند. همچنین ممکن است با مشکلاتی در صحبت کردن، شنیدن صدای زنگ در گوش و استفراغ مواجه شوید. این نوع میگرن عمدتاً به تغییرات هورمونی مرتبط بوده و اغلب زنان جوان بالغ را درگیر می‌کند. اگر چنین علائمی دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.میگرنی دوره‌ای یا طولانی و پیوسته: میگرن پیوسته به نوعی از میگرن گفته می‌شود که شدت فوق‌العاده‌ای دارد و ممکن است بیش از ۷۲ ساعت طول بکشد. درد و حالت تهوع در این حالت آنقدر شدید است که ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا کنید. در برخی موارد، مصرف یا قطع داروها ممکن است عامل تحریک این نوع باشد.میگرن فلج کننده چشم: نوعی از این بیماری است که باعث ایجاد درد اطراف چشم شده و ممکن است منجر به فلج شدن عضلات اطراف آن شود. از جمله دیگر علائم می‌توان به افتادگی پلک، دوبینی یا تغییرات دیگر در دید اشاره کرد. این علائم می‌توانند ناشی از فشار وارد بر اعصاب پشت چشم یا مشکلاتی مانند آنوریسم باشند؛ بنابراین، در صورت بروز چنین نشانه‌هایی، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.فرکانس میگرن به سه سطح اصلی تقسیم می‌شود: میگرن اپیزودیک، میگرن اپیزودیک با فرکانس بالا، و میگرن مزمن.میگرن اپیزودیک در این حالت، حملات میگرنی شما به‌طور ناپیوسته رخ می‌دهند. ممکن است از سالی یک بار تا چند بار در هفته متفاوت باشد. بیشتر افراد مبتلا به این نوع میگرن، به‌طور متوسط دو تا چهار بار در ماه دچار سردرد می‌شوند.میگرن اپیزودیک با فرکانس بالا افرادی که در این گروه قرار می‌گیرند، طی حداقل سه ماه، بین 9 تا 14 روز در ماه سردرد را تجربه می‌کنند. این افراد در مقایسه با دیگران بیشتر در معرض پیشرفت به سمت میگرن مزمن قرار دارند.میگرن مزمن اگر در بیش از 15 روز از ماه دچار سردرد شوید، این نوع میگرن تشخیص داده می‌شود. از این تعداد، حداقل 8 روز باید شامل ویژگی‌هایی مانند موارد زیر باشد: - درد متوسط تا شدید سر- درد متمرکز در یک یا هر دو طرف سر - دردی که ضربان دارد یا می‌تپد- دردی که زمانی که حرکت می‌کنید بدتر می‌شود - حالت تهوع یا استفراغ - حساسیت به نور و صدا به‌طور کلی حدود 12 درصد از مردم به میگرن مبتلا هستند، اما تنها یک‌سوم از آنها دچار میگرن مزمن می‌شوند.هرچند که میگرن اپیزودیک و حتی نوع با فرکانس بالا نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی بگذارد، اما برنامه‌ریزی و همکاری مستمر با پزشک برای تعیین یک راهکار درمانی مناسب اهمیت بسیاری دارد.چه زمان باید با پزشک خود تماس بگیرید:اگر سردرد شما از بین نمی‌رود یا به‌طور مکرر بازمی‌گردد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در موارد زیر نیز فوراً کمک پزشکی دریافت کنید:- سفتی گردن همراه با تب، حالت تهوع یا استفراغ - بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها - مشکلات در صحبت کردن یا تکلم - وقوع سردرد به‌صورت ناگهانی - تجربه اولین سردرد بسیار شدید که فعالیت‌های روزانه‌تان را مختل می‌کند - سردردی که بلافاصله پس از ضربه به سر، ورزش سنگین یا رابطه جنسی رخ داده است - احساس گیجی یا از دست دادن حافظه - شدت گرفتن سردرد در طول یک روز - بدترین سردردی که تا به حال تجربه کرده‌اید - سردردی که فقط در یک چشم رخ می‌دهد و با قرمزی آن چشم همراه است - همراه شدن سردرد با مشکلات بینایی یا احساس ناراحتی هنگام جویدن - سابقه نداشتن این نوع سردرد و تجربه آن برای اولین بار پس از سن ۵۰ سالگی در چنین شرایطی، توجه سریع پزشکی ضروری است.تشخیص میگرن برای تشخیص میگرن، پزشک ابتدا سابقه سلامتی و علائم شما را بررسی می‌کند. پیگیری دقیق علائم و شناسایی محرک‌ها می‌تواند به روند تشخیص کمک کند. توصیه می‌شود اطلاعات زیر را ثبت کنید:- علائمی که تجربه می‌کنید، از جمله محل دقیق درد - تناوب وقوع علائم - مدت زمان ماندگاری آنها - سابقه خانوادگی میگرن - لیست تمام داروها و مکمل‌های مصرفی، حتی داروهای بدون نسخه (OTC) - نام داروهایی که پیش‌تر استفاده کرده‌اید برای رد سایر عوامل احتمالی که ممکن است علت علائم شما باشند، پزشک ممکن است انجام آزمایش‌های زیر را پیشنهاد دهد:- آزمایش خون - تصویربرداری، مانند ام‌آر‌آی یا سی‌تی‌اسکن - الکتروانسفالوگرام (EEG)شدت میگرنشدت میگرن توسط برخی از پزشکان با استفاده از ابزاری به نام مقیاس ارزیابی ناتوانی میگرن (MIDAS) سنجیده می‌شود. این مقیاس به ارزیابی تاثیر حملات میگرن بر زندگی روزمره شما کمک می‌کند. برای تعیین نمره MIDAS، باید به سوالاتی درباره توانایی خود در انجام فعالیت‌های روزانه هنگام بروز سردرد پاسخ دهید. این فعالیت‌ها شامل کارهای مرتبط با شغل یا تحصیل، وظایف خانوادگی و خانگی، و همچنین فعالیت‌های اجتماعی یا تفریحی هستند. در این مقیاس، میزان ناتوانی به چهار درجه تقسیم می‌شود:1. ناتوانی کم یا بدون آن 2. ناتوانی خفیف 3. ناتوانی متوسط 4. ناتوانی شدید همچنین، پرسشنامه MIDAS از شما می‌خواهد شدت درد ناشی از سردرد خود را در سه ماه گذشته در یک مقیاس 1 تا 10 ارزیابی کنید.
درمان میگرندرمان قطعی برای میگرن وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای مدیریت و کاهش علائم آن در دسترس است. برخی از درمان‌ها می‌توانند حملات میگرنی را متوقف کنند، برخی از وقوع آنها پیشگیری کرده و دسته‌ای دیگر نیز توانایی انجام هر دو کار را دارند.
داروهای مرتبط با میگرنروشهای مرسوم برای درمان میگرن عبارت‌اند از:- مسکن‌های بدون نسخه (OTC): این داروها معمولاً برای تسکین سردردهای خفیف تا متوسط مؤثر هستند. ترکیبات آنها معمولاً شامل استامینوفن، آسپرین، کافئین و ایبوپروفن است. با این حال، به دلیل خطر سندرم ری، هرگز نباید به افراد زیر ۱۹ سال آسپرین داده شود. نکته مهم: استفاده بیش از حد از مسکن‌های OTC ممکن است منجر به سردردهای برگشتی یا وابستگی به دارو شود. اگر بیش از دو روز در هفته از این داروها استفاده می‌کنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا شاید داروهای تجویزی مناسب‌تری برای شما تجویز کند.- سلکوکسیب (Celebrex) و Elyxyb : این داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی با جلوگیری از تولید برخی هورمون‌ها در بدن که می‌توانند باعث ایجاد درد شوند، عمل می‌کنند. سلکوکسیب به فرم قرص بوده و معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف می‌شود. الیکسایب نیز به صورت مایع وجود دارد که یک بار روزانه از طریق دهان استفاده می‌شود.- تریپتان‌ها: این دسته از داروها مواد شیمیایی مغز را متعادل کرده و درد را متوقف می‌کنند. اشکال مختلفی از این داروها موجود است، مانند قرص‌های بلعیدنی، قرص‌های حل‌شونده در دهان، اسپری‌های بینی و تزریقی. نمونه‌های پرکاربرد شامل موارد زیر هستند:o آلموتریپتان (Axert)o التریپتان (Relpax)o ریزاتریپتان (Maxalt)o سوماتریپتان (Imitrex)o زولمیتریپتان (Zomig) برای انتخاب بهترین روش درمانی، حتماً لازم است با پزشک خود مشورت کنید تا راهکاری متناسب با شرایط شما ارائه دهد.- دیتان‌ها: داروهایی هستند که برای کاهش علائم میگرن مانند درد، حالت تهوع و حساسیت به نور یا صدا استفاده می‌شوند. یکی از این داروها "لاسیمیدیتان" (Reyvow) است که به شکل قرص موجود است و با تداخل در ترشح CGRP عمل می‌کند تا علائم میگرن را کاهش دهد.در صورتی که سایر درمان‌ها مؤثر نباشند، پزشک ممکن است گزینه‌های دیگری نظیر ریمجبنت (Nurtec) یا ابروجبنت (Ubrelvy) را تجویز کند، که هر دو به شکل قرص مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، زووجپنت (Zavzpret) به صورت اسپری بینی عرضه می‌شود. این داروها نیز با سرکوب کردن عملکرد CGRP اما از راه متفاوتی نسبت به سایر داروها عمل می‌کنند.یکی دیگر از گزینه‌ها ارگوتامین مانند (Cafergot، Ergomarو Migergot) است که بر مواد شیمیایی مغز اثر می‌گذارد و علائم میگرن را کاهش می‌دهد. برای افرادی که همراه با میگرن دچار حالت تهوع می‌شوند، پزشک ممکن است داروهای ضد تهوع تجویز کند.اگر میگرن‌های شما مکرر، شدید یا مقاوم به درمان‌های معمول باشند (به ویژه اگر چهار روز یا بیشتر در ماه دچار سردرد شوید)، پزشک ممکن است داروهای پیشگیرانه‌ای را پیشنهاد کند که روزانه مصرف می‌شوند و به کاهش شدت یا تکرار سردرد کمک می‌کنند. این داروها شامل موارد زیر هستند:- داروهای ضد تشنج - داروهای فشار خون (مانند مسدودکننده‌های بتا و مسدودکننده‌های کانال کلسیم)- برخی از داروهای ضد افسردگی همچنین داروهایی که بر عملکرد CGRP تأثیر می‌گذارند نیز می‌توانند برای پیشگیری از میگرن استفاده شوند. برخی از این داروها عبارت‌اند از:- اتوژپنت (Qulipta) - اپتیزوماب (Vyepti) - ارنوماب (Aimovig) - فرمنزوماب (Ajovy) - گالکانزوماب (Emgality)
دستگاه‌های درمان و پیشگیری از میگرنسازمان FDA آمریکا چندین دستگاه را برای کاهش یا پیشگیری از علائم میگرن تایید کرده است. این دستگاه‌ها با استفاده از انرژی مغناطیسی یا الکتریکی، اعصاب یا فعالیت‌های عصبی مرتبط با سردرد را هدف قرار می‌دهند؛ روشی که به نام نورومدولاسیون شناخته می‌شود. در صورتی که داروها برای شما مؤثر نبوده‌اند، می‌توانید این دستگاه‌ها را امتحان کنید یا هم‌زمان از آنها همراه با دارو بهره بگیرید.انواع دستگاه‌های تایید شده عبارتند از:تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال تک پالس: (eNeura) یک دستگاه تجویزی است که در پشت سر قرار می‌گیرد. این دستگاه پالس‌های انرژی مغناطیسی ایجاد می‌کند که بر سیگنال‌های الکتریکی مغز تأثیر می‌گذارد. این تأثیر می‌تواند درد را کاهش دهد یا متوقف کند. این دستگاه برای درمان حملات میگرنی و همچنین پیشگیری از آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین کاربرد آن هم در درمان و هم در پیشگیری از میگرن است.تحریک خارجی عصب سه‌قلو (TENS): این وسیله که بدون نسخه قابل تهیه است، عصب سه‌قلو را هدف قرار می‌دهد؛ عصبی که حس را در بخش‌هایی از سر و صورت فراهم می‌کند. تحریک از طریق الکترودهایی انجام می‌شود که روی پیشانی قرار می‌گیرند. این دستگاه هم برای درمان سردردهای فعلی و هم پیشگیری از آنها کاربرد دارد و گاهی با نام "واحد تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست" نیز شناخته می‌شود.محرک غیرتهاجمی عصب واگ: (Gammacore) این ابزار با کار بر روی عصب واگ، که یک بخش کلیدی از سیستم عصبی است، عملکرد خود را انجام می‌دهد. برای استفاده، دستگاه را به گردن خود نزدیک کرده و فعال کنید. این وسیله که نیاز به نسخه دارد، هم برای متوقف کردن سردرد و هم پیشگیری از آن تایید شده است.تعدیل کننده عصبی الکتریکی از راه دور (Nerivio): یک دستگاه پزشکی است که باید با نسخه پزشک تهیه شود. برای استفاده از آن، باید دستگاه را روی بازو قرار داد. کنترل و فعال‌سازی دستگاه از طریق یک اپلیکیشن موبایلی انجام می‌شود. این دستگاه با تحریک اعصاب بازو که در مسیر انتقال سیگنال‌های درد نقش دارند، به کاهش درد میگرن می‌پردازد. بنابراین کاربرد اصلی آن پس از شروع حمله میگرنی است.تحریک عصبی ترکیبی پس سری و سه‌قلو (Relivion)؛ این دستگاه که شبیه یک هدبند طراحی شده است، هم عصب سه‌قلو و هم عصب پس سری (واقع در امتداد پشت سر) را تحریک می‌کند. این فرآیند می‌تواند به توقف حملات میگرنی کمک کند. این ابزار که تنها با نسخه قابل دسترسی است، از طریق یک اپلیکیشن تلفن همراه کنترل می‌شود.
استفاده از بوتاکس برای درمان میگرن در صورتی که از میگرن مزمن رنج می‌برید، تزریق سم بوتولینوم نوع A (بوتاکس) می‌تواند به کاهش دفعات سردرد کمک کند. مشخص شده است که این ماده سیگنال‌های درد در سر شما را مهار می‌کند. این روش شامل تزریق چند نقطه‌ای در سر و گردن بوده و هر دوره درمان تا ۱۲ هفته اثرگذار خواهد بود.جراحی میگرن برخی افراد زمانی که درمان‌های مرسوم برای مدیریت میگرن اثربخش نیستند، به جراحی روی می‌آورند. با این حال، این روش چندان مورد پژوهش گسترده قرار نگرفته و همچنان موضوعی بحث‌برانگیز به شمار می‌رود. از همین رو، انجمن سردرد آمریکا جراحی میگرن را تنها در چارچوب تحقیقات علمی و مطالعات پژوهشی توصیه می‌کند. دو نوع اصلی جراحی مرتبط با میگرن عبارتند از: 1. جراحی رفع فشار عصبی: در این روش، جراح بافت‌هایی را که ممکن است به اعصاب مربوط به نقاط آغازگر میگرن فشار وارد کنند و آنها را تحریک نمایند، برمی‌دارد.2. نورکتومی: این تکنیک شامل بریدن انتهای عصبی در ناحیه‌ای است که منشأ شروع درد به شمار می‌رود.درمان شناختی-رفتاری برای میگرنمتخصصان درمان شناختی-رفتاری می‌توانند به شما کمک کنند تا تأثیر افکار و رفتارهای خود را بر شدت و نحوه تجربه درد درک کنید. همچنین، آنها تکنیک‌هایی برای کاهش استرس ـ که یک عامل شناخته‌شده در تحریک حملات میگرنی است ـ ارائه می‌دهند.درمان‌های خانگی برای مدیریت میگرن شما می‌توانید با استفاده از موارد زیر علائم میگرن را کاهش دهید: - استراحت در یک اتاق تاریک و ساکت با چشمان بسته - قرار دادن کمپرس خنک یا کیسه یخ روی پیشانی - نوشیدن مقدار زیادی مایعات برای هیدراته نگه داشتن بدن - استفاده از یک کمپرس گرم یا پارچه مرطوب گرم روی سر یا پشت گردن - ماساژ آرام گردن، پوست سر یا شقیقه‌ها - تمرین تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن مانند مدیتیشن
درمان‌های مکمل و جایگزین برای میگرن برخی افراد ممکن است با استفاده از درمان‌های مکمل، در کنار یا به جای روش‌های طب سنتی، به تسکین دست یابند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شود: - بیوفیدبک: تکنیکی که به شما کمک می‌کند موقعیت‌های استرس‌زا را که ممکن است علائم را تحریک کنند شناسایی کنید. اگر سردرد به‌تدریج شروع شود، بیوفیدبک می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند. - استفاده از مکمل‌ها: تحقیقات نشان می‌دهد که برخی ویتامین‌ها، مواد معدنی و گیاهان می‌توانند در پیشگیری یا درمان میگرن مؤثر باشند. این موارد شامل ریبوفلاوین، کوآنزیم Q10، منیزیم، ملاتونین و باتربور است. البته باید توجه داشت که باتربور ممکن است بر آنزیم‌های کبدی تأثیر بگذارد. - درمان‌های فیزیکی: روش‌هایی مانند کایروپراکتیک، ماساژ، طب فشاری، طب سوزنی و درمان کرانیوسیال می‌توانند به کاهش علائم میگرن کمک کنند. همچنین تمرینات ذهن و بدن مانند یوگا یا تای چی ممکن است تأثیر مثبتی داشته باشند. قبل از شروع هرگونه درمان مکمل یا جایگزین، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین و ایمن‌ترین راهکار برای شما انتخاب شود.تأثیر جنسیت در زمینه میگرن
زنان نه تنها سه برابر بیشتر از مردان به میگرن مبتلا می‌شوند، بلکه شدت و مدت زمان سردرد آنها نیز بیشتر است. کارشناسان بر این باورند که این موضوع عمدتاً ناشی از تغییرات هورمونی است که می‌تواند محرک میگرن باشد، هرچند استرس نیز نقشی تأثیرگذار دارد.زندگی با میگرن برای کاهش علائم میگرن می‌توانید این راهکارها را امتحان کنید: - شناسایی و اجتناب از محرک‌ها: با ثبت الگوهای علائم خود در یک دفترچه یا اپلیکیشن، عواملی که ممکن است حملات شما را تحریک کنند، تشخیص دهید. - مدیریت استرس: از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا یا تمرینات تنفس عمیق استفاده کنید. - حفظ برنامه منظم خواب و وعده‌های غذایی: به طور منظم بخوابید و تغذیه کنید. - نوشیدن مایعات کافی: بدن خود را هیدراته نگه دارید. - استراحت کافی: خستگی بیش از حد می‌تواند علائم را تشدید کند. - فعالیت بدنی: ورزش متوسط و منظم انجام دهید. خلاصه میگرن نوعی اختلال عصبی است که ویژگی اصلی آن سردردهای شدید است. هرچند درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد، اما ترکیبی از خدمات پزشکی و تغییرات مثبت در سبک زندگی می‌تواند به کنترل و کاهش حملات کمک کند. اگر سردردهایی دارید که عملکرد روزمره شما را مختل می‌کنند، بهتر است با یک پزشک یا متخصص سردرد مشورت کنید.سوالات متداول درباره میگرن آیا میگرن درمان‌پذیر است؟ در حال حاضر درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد، اما داروهایی هستند که می‌توانند به پیشگیری یا متوقف کردن حملات کمک کنند و همچنین از تشدید علائم جلوگیری کنند. علاوه بر این، دوری از عواملی که محرک میگرن شما هستند می‌تواند موثر باشد. تغییراتی در سبک زندگی مانند کاهش استرس و رعایت الگوی خواب مناسب نیز اغلب نقش مفیدی ایفا می‌کنند. آیا میگرن خطر مرگ دارد؟ در اکثر موارد، میگرن به آسیب‌های دائمی منجر نمی‌شود. البته در موارد نادر ممکن است وضعیت خاصی به نام انفارکتوس میگرنی رخ دهد که طی آن فرد در زمان حمله میگرنی دچار سکته مغزی می‌شود. با این حال، هیچ شواهدی نشان نمی‌دهد که میگرن خود به تنهایی باعث سکته مغزی شود. هرچند بسیار نادر است، اما نوعی از میگرن به نام میگرن همی‌پلژیک ممکن است در برخی موارد خاص به کما یا عوارض جدی دیگر منجر شود. در عین حال، سردردهای بسیار شدید و ناگهانی نیز ممکن است علامت یک بیماری مهم‌تر، مانند سکته مغزی یا آنوریسم باشد. در صورتی که چنین چیزی را تجربه کردید، بلافاصله به دنبال دریافت کمک پزشکی باشید. پزشکان مغز و اعصاب در درمانگاه شبانه‌روزی سلیم آماده‌اند تا بهترین راهکارهای درمانی را به مراجعین گرامی ارائه دهند.